“Dünyada baş verən təlatümlü hadisələr hər bir dövlət üçün strateji tərəfdaşlarını düzgün seçməyi zərurətə çevirir. Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə ortaya çıxan yeni reallıqlar fövqəlgüc statusuna iddialı ölkələri istər diplomatik, istər nəqliyyat-enerji, istər hərbi və digər sahələr üzrə daha punktual davranış sərgiləməyə vadar edir. Odur ki, bir çoxları inkişafda olan və təbii resurslarla zəngin ölkələrlə səmimi və praqmatik münasibətlər qurmağa üstünlük verirlər. Azərbaycan Prezidentinin həyata keçirdiyi milli maraqlara hesablanmış qətiyyətli siyasət ona gətirib çıxarıb ki, dünyanın bütün güc mərkəzləri - Avropa İttifaqı, ABŞ, Rusiya və Çin ölkəmizlə tərəfdaşlığını gücləndirir, Azərbaycanla münasibətlərə xarici siyasət kursunun strateji istiqamətlərindən biri kimi baxırlar. Belə dövlətlərdən biri Asiya nəhəngi də adlandırılan Çindir”.

Bunu Yeniproqnoz.az -a açıqlamasında Milli Məclisin deputatı Əlibala Məhərrəmzadə deyib.

Bakı-Pekin əməkdaşlığının strateji hədəfləri barədə danışan deputat bildirib ki, bunu şərtləndirən çoxsaylı faktlar var: 

“Əvvəla, Çin və Azərbaycan bir-birinin ərazi bütövlüyü və suverenliyini tanıdıqlarını bir daha bəyan etdilər. Çin Xalq Respublikasının sədri Si Cinpinin öz çıxışında “Çin Azərbaycanla birlikdə BMT-nin mərkəzi rolunu nəzərə almaqla beynəlxalq sistemi, dünya nizamını və beynəlxalq ədaləti müdafiə etməyə hazırdır” ifadəsini işlətməsi ikitərəfli münasibətlər tarixində yeni dövrün başlandığından xəbər verir.

İkincisi, Çin bir fövqəldövlət kimi həm Şərq-Qərb, həm də Şimal-Cənub nəqliyyat marşrutlarının kəsişməsində yerləşən Azərbaycanla əməkdaşlığa böyük diqqət ayırır. Bu əməkdaşlıq yalnız iki ölkə arasındakı əlaqələri möhkəmləndirməklə məhdudlaşmır, paralel olaraq regional və qlobal iqtisadi inteqrasiyanı gücləndirir. 

Üşüncüsü, Pekin Azərbaycanın qlobal təşəbbüslərinə ən yaxından dəstək ifadə edir. Məsələn, ötən ilin noyabrında Bakıda keçirilən COP29 iqlim konfransında Çinin yüksək səviyyədə təmsil olunması və Azərbaycanın irəli sürdüyü 14 qlobal təşəbbüsü müdafiə etməsi iki ölkə arasında yeni əməkdaşlıq hədəflərinin formalaşdığını göstərir.

Dördüncüsü, Bakı və Pekin BMT, Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı və bir sıra digər platformalarda konstruktiv əlaqələr qurub. Çin Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının təsisçi ölkələrindən biridir və qurumun inkişafında böyük pay sahibidir. Bu təşkilat çərçivəsində əməkdaşlıq ŞƏT-in statusunun yüksəlməsinə də ciddi töhfələr verəcək.”   

İki ölkə arasında imzalanan Birgə bəyanatı şərh edən deputatın sözlərinə görə, bunun ölkələrimiz arasında hərtərəfli strateji tərəfdaşlığın inkişafına xidmət edən sənəd olması üçün bəyanatda əksini tapan müddəlara nəzər yetirmək kifayətdir.

O əlavə edib ki, bu, Rusiyadan sonra Azərbaycanın Çinlə hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq sazişi imzaladığı ikinci dövlətdir: “Bu isə o deməkdir ki, Azərbaycan qlobal arenada böyük nüfuz sahibidir, qlobal oyunçudur və Prezident İlham Əliyevin irəli sürdüyü təşəbbüslərə artıq hər kəs, o cümlədən Çin məhz proqressiv proqram kimi baxır”, - o qeyd edib.  

Deputat onu da bildirib ki, Azərbaycan-Çin iqtisadi əlaqələrinin ən vacib istiqamətlərindən biri də nəqliyyat sektorudur: “Azərbaycan onun ərazisindən yük axınının kəskin artdığını nəzərə alaraq, beynəlxalq nəqliyyat dəhlizlərini fəal inkişaf etdirir, müasir infrastruktur yaradır və onların ötürücülük qabiliyyətini artırmaq üçün həmin sahəyə əlavə investisiyalar qoyur. 

Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu, “Şimal-Cənub” Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi və Trans-Xəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu, yəni Orta Dəhliz, həmçinin Xəzərdə ən iri limanlardan olan Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı “Bir Kəmər, bir yol” təşəbbüsü çərçivəsində iqtisadi və nəqliyyat imkanlarını reallaşdırmaq üçün yeni imkanlar açır. Hazırda Orta Dəhliz Avropa və Mərkəzi Asiyanı Xəzər dənizi vasitəsilə Çinlə birləşdirən etibarlı və təhlükəsiz, eləcə də, yüklərin Çindən Avropaya və əks istiqamətdə çatdırılmasında ən optimal marşrut sayılır. 

Göründüyü kimi, Pekində qəbul edilən Birgə Bəyanatla Çinin strateji tərəfdaşına çevrilən Azərbaycan artıq regionda tək enerji ixracatçısı yox, həm də qitələrarası nəqliyyat qovşağı kimi tanınır. Prezidentin Çinə dövlət səfəri və Çin televiziyasına müsahibəsində toxunduğu məqamlar onu göstərir ki, Azərbaycan artıq yeni dünya düzəninin qurulmasına töhfələr verən ölkə kimi tanınır və qiymətləndirilir. Son bir ay ərzində bir sıra dövlət başçılarının Bakıya, Prezident İlham Əliyevin isə Çinə reallaşdırdığı səfərlər Azərbaycanın regional və qlobal məsələlərdə nüfuzlu, Qafqaz və Xəzər dənizi bölgələrində aparıcı oyunçu statusunu qəti olaraq qazandığını sübuta yetirir”. 

Mürtəza 

Yeniproqnoz.az