Mən İkinci Qarabağ Müharibəsini dəqiqə-dəqiqə izləyir, bir anını belə qaçırmırdım, çünki Qarabağ Azərbaycanındır və belə də qalmalı idi. Bircə Şuşa qalmışdı, azad olunması mümkünsüz kimi görünən Şuşa... Dağların ortasında, dağın təpəsində Şuşa... Oranı azad etmək hər kişinin işi deyildi. Qəhrəman əsgərlər mümkün olmayanı mümkün etdilər. Kürəklərində daşıdıqları 30-35 kq ağırlığında silah-sursat çantaları ilə dağa dırmaşaraq Şuşanı əsl sahiblərinə qovuşdurdular. Şuşa azad olunduqda ürəyimdə inanılmaz dərəcədə böyük bir fərəh, bayram sevinci olmuşdu. Belə bir şey ancaq iman gücü və vətən sevgisi ilə gerçəkləşə bilərdi. O günlərdə Qarabağ müharibəsində şəhid olan qəhrəmanlarımızdan birinin həyat hekayəsini yazacağım heç ağlıma gəlməmişdi.
Beş il sonra Harun bəy Yıldırımın koordinatorluğu ilə “1 Şəhid, 1 Hekayə, 1 Şeir” adlı kitabımızın dördüncü cildində Azərbaycan şəhidləri ilə bağlı yazacağımızı öyrənəndə həm çox təsirləndim, həm də çox sevindim. Addım-addım izlədiyim İkinci Qarabağ müharibəsində şəhid olmuş bir igidin hekayəsini yazmaq mənə nəsib olacaqdı. Kim bilir, bəlkə də Azərbaycana səfər edib sənədli filmlərdə gördüyüm yerləri görmək şansım olacaqdı.
Hekayəsini yazdığım Nurlan Həsənov İkinci Qarabağ Müharibəsi şəhidi idi. Geridə beş yaşlı qızı və bir yaşlı oğlunu qoyub vətən sevgisi ilə ordu sıralarına qatılmış və şəhid olmuşdur. Aylar ötmüş, hekayələr yazılmış, kitab nəşr olunmuş və Azərbaycanda keçiriləcək proqramın tarixi bəlli olunmuşdu.
Biletlər alındıqdan sonra mən artıq Azərbaycan yolçusu idim. Həyəcan pik həddə idi, ürəyim bərk-bərk döyünürdü. Bir neçə günə bir çox şey etməli idik. Doktor Namiq Müslümov və həyat yoldaşı doktor İlhamə Müslümova bizi hava limanında səmimi və gülərüz üzlə qarşıladılar. Ertəsi gün proqramın keçiriləcəyi zala daxil olanda hekayəsini yazdığım şəhidin anası, atası və bacısı bizi qapıda qarşıladı. Həmin an sanki zaman dayandı, onları yanımda görəndə elə xoşbəxt oldum ki... Xəyallarım gerçəkləşməyə başlamışdı. Şəhidimizin ailəsi məni sevgi ilə qucaqladı. Gözəl bir tədbirin ertəsi günü şəhidlərimizin məzarlarını ziyarət etməli idik. Namiq bəy Müslümova hekayəsini yazdığım şəhidin məzarını ziyarət etmək istədiyimi deyəndə o, çox məmnun oldu. Şəhid Nurlan Həsənovun ailə üzvləri ilə Biləcəri Şəhidlər Qəbiristanlığında görüşdük. Şəhidimizin şirin qızı Nurgül də orada idi. Onu öz övladım kimi bərk-bərk qucaqladım. Şəhidimizin anası Həqiqət xanım bizi evlərinə dəvət etdi. Mən artıq özümü yuxuda hiss edirdim. Şəhidimizin həyat yoldaşı və oğlunu da görəcəkdim. Bütün dualarım qəbul olunurdu.
Onlar gözəl çay və şirniyyat süfrəsi hazırlamışdılar. Əziz Nurgül balamız yuxusunda atasını gördüyünü söylədi. Əslində, təkcə onun öz yuxusunu bizə danışdığını deyə bilmərik; o, həm yaşadı, həm də bizə danışarkən yuxunu yaşatdı. Ağladıq, göz yaşlarımızı saxlaya bilmədik. Şəhidimizin bacısı da məni tanımadan, görmədən yuxusunda görüb. Sən demə, mən gəlməzdən iki gün əvvəl biz Gülnarın yuxusunda görüşübmüşük. Allahım, şəhid evində nələr yaşadıq? Söhbətimiz əsnasında şəhidimizin atası Nadir bəy dedi ki, “Düz beş il bundan əvvəl bu gün, elə bu saatda Nurlan orduya getmək üçün evdən çıxıb və onun hekayəsini yazan müəllif 5 ildən sonra, eyni gündə və təxminən eyni vaxtda Nurlanın evinə gəlib”. "Bu qədər təsadüf ola bilməzdi; bu, ilahi gücdən başqa bir şey deyil; biz o gün şəhid evində unuda bilməyəcəyimiz mənəvi anlar yaşadıq."
Bir də şəhidimizin 6 yaşlı oğlu Məhəmməd var idi. Toppuşyanaqlı atasına çox bənzəyirdi. Qucaqladım, öpdüm doyunca yanaqlarından. Şəhid Nurlan Həsənov bizim bir araya gəlməyimizə səbəb olmuşdu. Şəhidimizin qızı Nurgül o gün elə cümlələr qururdu ki! Qurduğu cümlələrlə Nurgül nəhəngləşərkən biz qarşısında kiçilirdik. Nurgül mənim könlümdə taxt qurdu və o taxta yerləşdi. Bundan sonra o mənim öz qızım kimidir. Azərbaycan səfərimə Nurgülün duruşu, böyük ürəyi və danışdıqları damğasını vurmuşdu. Qarabağa gedirdik. Gecə saat 4 radələrində yola çıxdıq. 30 il boyunca erməni işğalı altında qalan Qarabağ boynu bükük idi ta ki özünə qovuşana qədər. Qarabağın yaxınlığına gəldiyimiz zaman maşının içində çox təsirli bir atmosfer var idi. Dağılmış evlərin yanından keçərkən o evlərin içində bir vaxtlar xoşbəxt həyatların var olduğunu düşünməkdən özünü saxlaya bilmir insan. Xocalıdan keçərkən ürəyim daraldı, orada yaşanan qətliam gözlərimin önündə canlandı. Yenə dayanmadı göz yaşım. Şuşaya yaxınlaşdıqca həyəcanım da getdikcə artırdı. Gövhər ağa məscidinə getdiyimiz zaman minarələrdən əzan səsi yüksəlirdi. 30 il boyunca əsarət altında qalmış olan Şuşadan əzan səsini eşitmək ifadə edilməsi çətin olan bir duyğudur. Nəhayət, illərdir görmək istədiyim Cıdır düzünə gəlmişdik. Qəhrəman əsgərlərin dırmaşdıqları yeri görəndə gözlərimə inana bilmədim. Allahın hikmətindən başqa bir şey deyildi bu. Azərbaycana getmişkən Xəzər dənizinə baş çəkməmək olmazdı. Doktor Namiq Müslümov bizi Xəzər dənizinə apardığı zaman çox külək və dalğa olmasına baxmayaraq, yenə də əyləncəli idi. Azərbaycan səfərimizdə qısa vaxta çox şey sığdırmışdıq. Gah ağladıq, gah təbəssüm etdik. Nəticədə yaxşı ki getdim, azərbaycanlı dostlar qazandım. Bizim onları sevdiyimiz qədər onların da bizləri çox sevdiklərinə şahid oldum. Çünki biz iki dövlət bir millətik. Türkün türk ilə qardaşlığı qiyamətə qədər davam edəcək. Azərbaycandan Türkiyəyə qayıdarkən şəhidimizin qızı, bundan sonra mənim də qızım olan Nurgülü ürəyimdə saxlayıb gəldim.
Kevser Dostagüler
Şair/Yazar